Otto Eerelman hield open atelier
Otto Eerelman
hield "open atelier" in cafe op Grote Markt
door Beno Hofman
Toen Eerelman in 1920 in opdracht van de gemeente Groningen een groot schilderij van de paardenkeuring had gemaakt, werd het doek twee dagen voor het raam van een cafe op de Grote Markt tentoongesteld alvorens het naar de trouwzaal van het Groningse stadhuis verhuisde.
Otto Eerelman wordt in 1839 in de Gelkingestraat geboren als zoon van Samuel Eerelman en zijn vrouw Cornelske Pluimker. Eerelman sr. is aanvankelijk net als zijn vader wolkammer, maar wordt koster bij de A-kerk.
Het gezin verhuist naar het Stalstraatje en daarna naar het achterhuis van het Soephuis. Otto heeft even een jonger broertje, maar door diens vroege overlijden is hij spoedig weer enig kind.
In zijn jeugd is Otto Eerelman veel ziek, waardoor hij enige tijd "huisleerling" is. Als Eerelman wel naar school kan, demonstreert hij zijn tekentalent door karikaturen te maken van de onderwijzers.
Na de lagere school moet Otto van zijn ouders aan het werk, maar de liefde voor het tekenen blijft en op zijn eenentwintigste krijgt hij eindelijk van zijn vader toestemming toelatingsexamen te doen bij Academie Minerva.
Op de kunstacademie, die dan is gevestigd aan de Oude Boteringestraat, krijgt Eerelman teken- en schilderlessen van directeur Johannes Hindrikus Egenberger. Deze leert hem grote composities te maken en kleine, snelle studies naar het leven.
Antwerpen
Na de afronding van de studie adviseert Egenberger hem naar Antwerpen te gaan om daar aan de Koninklijke Academie een vervolgcursus te doen. In Antwerpen komt Otto Eerelman in 1864 in contact met Laurens Alma Tadema, die hem de kneepjes van de klassieke schilderkunst leert. Na ruim een jaar keert Eerelman naar Groningen terug.
Parijs - Brussel - Den Haag
Egenberger biedt Eerelman en zijn oude studievriend Johannes Hermanus de Vries een aanstelling als hulponderwijzer op de Academie. De twee nemen het aanbod aan, maar Eerelman gaat eerst nog even naar Parijs om schetsen en studies te maken op de wereldtentoonstelling.
Naast zijn werk aan Minerva krijgt de schilder het druk met het maken van portretten. Veel Groningers komen langs op Visserstraat J 116 (35), waar Eerelman inmiddels woont.
Een van de door hem geportretteerden is Anna Frederica Braak, met wie hij in 1870 trouwt. Doordat Eerelman steeds meer opdrachten krijgt, vraagt hij ontslag bij Academie Minerva. Aan het eind van het cursusjaar 1873-'74 wordt het verzoek ingewilligd en verhuizen Otto en zijn vrouw naar Brussel.
Een jaar later vestigen de Eerelmannen zich in Den Haag, waar zij meer dan 25 jaar blijven. Otto Eerelman specialiseert zich hier tot schilder van paarden, honden, circussen en het koninklijk huis.
Arnhem - Groningen
In 1902 verhuizen Eerelman en zijn vrouw op advies van hun huisarts naar de Zuid-Veluwe.
Ze vestigen zich in Arnhem, het mekka van de Nederlandse landschapschilders.
Maar als in medische kringen wordt ontdekt dat de Zuid-Veluwe toch niet zo heilzaam is als voorgespiegeld, keren Otto en Anna in 1907 terug naar Groningen, naar een voor hen gebouwd huis op Hereweg 26.
Hoewel Eerelman in 1909 al zeventig is en soms vreselijk lijdt "aan rheumatische zenuwpijn", reist hij nog naar Het Loo om een nest jonge honden van Koningin Wilhelmina te schilderen. De schilder laat zich steeds minder in het openbaar zien, maar doordat hij onder andere stillevens en hondenportretten maakt voor verlotingen voor goede doelen blijft hij enorm populair.
Groningse "Nachtwacht"
Als Otto Eerelman tachtig wordt, eert de stad hem. Er wordt een straat naar hem genoemd in de in aanbouw zijnde Schildersbuurt en hij krijgt opdracht om een groot schilderij te maken van "De Paardenkeuring op de Grote Markt op de 28ste Augustus".
Het schilderij wordt een soort Groningse "Nachtwacht". Zo krijgen de dan al overleden Jan Evert Scholten en de eveneens niet meer in leven zijnde draver Tabor een prominente plek te midden van vele andere bekende Groningers.
Als het schilderij klaar is, wordt het twee dagen tentoongesteld voor het raam van voormalig cafe De Jong op de hoek van het Kreupelstraatje en de Grote Markt.
Volgens de Provinciale Groninger Courant van 30 maart 1920 "staat het er vol" van 's morgens vroeg tot 's avonds laat. Na die twee dagen verhuist het schilderij naar de trouwzaal op de eerste verdieping van het stadhuis.
Een jaar later overlijdt Anna Braak en in 1926 volgt Otto Eerelman. Doordat de twee geen erfgenamen hebben, wordt het hele bezit - inclusief vele schilderijen - geveild.
Bron: Groninger Archieven